προσφορά

Στην οικονομική γλώσσα σημαίνει μία ποσότητα αγαθών ή υπηρεσιών που βρίσκεται διαθέσιμη στην αγορά σε μια δεδομένη στιγμή και σε μια καθορισμένη τιμή. Ο σχετικός καθορισμός της τιμής είναι απαραίτητος, γιατί η π. οποιουδήποτε αγαθού τείνει συνήθως να αυξηθεί με την ύψωση της τιμής και να περιοριστεί στην αντίθετη περίπτωση. Αυτό είναι ευνόητο, γιατί όταν η τιμή ανεβαίνει, οι παραγωγοί έχουν ένα κίνητρο να εντείνουν τη δραστηριότητά τους και να ρίξουν στην αγορά μεγαλύτερη ποσότητα προϊόντων· επίσης στην περίπτωση αυτή μπορούν να εργαστούν επικερδώς και άλλοι παραγωγοί που προηγουμένως δεν μπορούσαν να παρουσιαστούν στην αγορά, επειδή το κόστος της παραγωγής τους ήταν υψηλότερο από την τρέχουσα τιμή. Αυτή η σχέση μεταξύ τιμής και διαθέσιμης ποσότητας –που είναι γνωστή στην οικονομική επιστήμη ως νόμος της π.– μπορεί να εκφραστεί γραφικά σε ένα σύστημα καρτεσιανών αξόνων με μία καμπύλη (τη λεγόμενη καμπύλη της π.) που ανεβαίνει στον θετικό τομέα (σχ. 1). Η καμπύλη αυτή με την κατεύθυνσή της δείχνει ποιος είναι ο όγκος της π. ενός οποιουδήποτε εμπορεύματος σε καθεμιά από τις τιμές που, μία ορισμένη στιγμή, η αγορά είναι διατεθειμένη να πληρώσει. Ο νόμος της π. υπόκειται όμως σε μερικές εξαιρέσεις, που έχουν την αιτία τους στη διαφορετική συμπεριφορά των παραγωγών. Έτσι, αν και η αύξηση της τιμής θεωρείται ως το πρώτο σύμπτωμα μιας ανοδικής κίνησης, μπορεί να συμβεί να περιοριστεί η π. αντί να αυξηθεί, επειδή οι παραγωγοί αναβάλλουν τις πωλήσεις τους περιμένοντας ευνοϊκότερες συνθήκες. Από το άλλο μέρος, όταν οι τιμές ανεβαίνουν, οι παραγωγοί μπορούν να σκεφτούν πολλές φορές ότι τους συμφέρει περισσότερο να μην αυξήσουν την παραγωγή, εφόσον η ίδια η αύξηση των τιμών τούς εξασφαλίζει μεγαλύτερο εισόδημα ή οπωσδήποτε αρκετά υψηλό. Αυτό το φαινόμενο παρατηρείται συχνά στην αγορά της εργασίας, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για μη ανεπτυγμένους λαούς· πραγματικά, όταν ανεβαίνει η ωριαία αμοιβή, ο εργάτης μπορεί να εξασφαλίσει το ίδιο εισόδημα με λιγότερες ώρες εργασίας και επομένως αντί να επιδιώξει να κερδίσει περισσότερα, μπορεί μερικές φορές να προτιμήσει να περιορίσει τη χρονική διάρκεια του μόχθου του. Στις περιπτώσεις αυτές η καμπύλη της π., έπειτα από μια πρώτη ανοδική φάση, τείνει να αλλάξει κατεύθυνση και να πλησιάσει πάλι στον άξονα των τιμών (σχ. 2). Οι σχέσεις μεταξύ τιμής και π. που παρουσιάσαμε μέχρι τώρα εκφράζουν κυρίως μια κατάσταση στην οποία προϋποθέτουν ότι η παραγωγή μπορεί να αυξηθεί ή να περιοριστεί αμέσως σύμφωνα με τις αποφάσεις του επιχειρηματία. Αυτή είναι μια τελείως ειδική περίπτωση, στην οποία δεν εξετάζονται τα εμπόδια και οι δυσκολίες που στην πράξη εμποδίζουν ή καθυστερούν την εξίσωση του όγκου της π. με τις διακυμάνσεις της τιμής. Γι’ αυτό, στην περίπτωση αυτή, είναι σωστό να διακρίνουμε –συμφωνά με την ανάλυση του Άλφρεντ Μάρσαλ– τις επιδράσεις των μεταβολών της τιμής σε σύντομη, μέση και μακρά περίοδο, φροντίζοντας να σημειώσουμε πως για τη σύντομη περίοδο χρειάζεται ένα χρονικό διάστημα κατά το οποίο δεν μπορεί να σημειωθούν μεταβολές στην παραγωγή, ενώ στη μέση και στη μακρά περίοδο χρειάζεται ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, κατά το οποίο ο επιχειρηματίας έχει τη δυνατότητα να μεταβάλει και τη μέθοδο και τους χρόνους παραγωγής, ή ακόμα και τις εγκαταστάσεις, τις μηχανές και γενικά τις διαστάσεις της επιχείρησης. Στη σύντομη περίοδο οι διακυμάνσεις των τιμών έχουν ελάχιστη επίδραση πάνω στην ποσότητα, γιατί εξισορροπείται κυρίως ανάλογα με το μέγεθος των ήδη συγκεντρωμένων αποθεμάτων. Πραγματικά, αν, για παράδειγμα, η τιμή των αυτοκινήτων ή του σταριού υποστεί μεταβολή, οι παραγωγοί θα εξακολουθούν να προσφέρουν στην αγορά προϊόντα που είναι ήδη έτοιμα για κατανάλωση και ακόμα και αν κάποιοι από αυτούς είναι σε θέση να τροποποιήσουν ή να επιταχύνουν τις πωλήσεις, ο όγκος των παραγομένων αγαθών δεν θα υποστεί οπωσδήποτε μεταβολές. Στην περίπτωση αυτή η καμπύλη της π. τείνει να προσανατολιστεί προς κατεύθυνση κάθετη προς τον άξονα της ποσότητας (σχ. 3). Αν έπειτα η αλλαγή της τιμής διατηρηθεί για μιαν ορισμένη περίοδο, οι παραγωγοί θα παρακινηθούν να αναθεωρήσουν τις μεθόδους εργασίας τους και θα ζητήσουν vα αυξήσουν ή να περιορίσουν την παραγωγή και επομένως την π. Συνήθως, η μεταβολή της παραγόμενης ποσότητας δεν θα καταφέρει και στην περίπτωση αυτή να εξισωθεί πλήρως με τη μεταβολή της τιμής, γιατί κάθε παραγωγός θα συναντήσει ένα όριο των δικών του διαθέσεων ανάλογα με τις διαστάσεις των εγκαταστάσεων που διαθέτει. Έτσι, για παράδειγμα, αν η τιμή των αυτοκινήτων ανεβαίνει, κάθε βιομήχανος θα μπορέσει ασφαλώς να παραγάγει μερικά περισσότερα, εκμεταλλευόμενος όσο είναι δυνατόν περισσότερο τις εγκαταστάσεις του ή καταφεύγοντας σε αύξηση των ωρών εργασίας, αλλά σε μία ορισμένη στιγμή θα αντιληφθεί ότι το κόστος παραγωγής τείνει vα αυξηθεί προοδευτικά ώσπου να εκμηδενίσει ή να κάνει αρνητικό το κέρδος που προκύπτει από την αύξηση της τιμής. Στη μέση περίοδο η καμπύλη της π. έχει γι’ αυτό κάποια κλίση, αλλά ο μεγαλύτερος ή μικρότερος βαθμός της εξαρτάται από την ειδική δυνατότητα που έχει κάθε παραγωγός να μεταβάλει την παραγόμενη ποσότητα (σχ. 4). Στη μακρά περίοδο, αντίθετα, τα αποτελέσματα του νόμου της π. εξηγούνται απόλυτα και η καμπύλη τείνει να ακολουθήσει την πορεία που περιγράψαμε στο σχήμα 1. Στην περίπτωση αυτή, πραγματικά, οι εγκαταστάσεις μπορεί vα αντικατασταθούν από άλλες πιο ταιριασμένες με το νέο επίπεδο παραγωγής, ενώ τα προγράμματα επεξεργασίας, οι προμήθειες σε πρώτες ύλες, οι προσλήψεις προσωπικού και όλες οι άλλες μορφές της ζωής της επιχείρησης, μπορούν να προσαρμοστούν σύμφωνα με τη νέα οικονομική κατάσταση που δημιουργήθηκε από τη μεταβολή της τιμής.

* * *

η, ΝΜΑ [προσφέρω]

1. το να παρέχει κανείς κάτι, παροχή

2. εισφορά, δωρεά

3. το προσφερόμενο δώρο ή η προσφερόμενη εξυπηρέτηση

4. εκκλ. μικρός άρτος που προσφέρεται από τους πιστούς για να τελεσθεί με αυτόν το μυστήριο τής Θείας Ευχαριστίας και πάνω στον οποίο είναι αποτυπωμένη σφραγίδα που εικονίζει στο κέντρο της τετράγωνο με σταυρό και εκατέρωθεν τών κεραιών του την επιγραφή ΙΣ-ΧΣ-ΝΙ-ΚΑ, δηλαδή Ιησούς Χριστός Νικά, αλλ. πρόσφορο

νεοελλ.

1. η παροχή εργασίας με μισθό ή εμπορευμάτων προς πώληση

2. η προσφερόμενη τιμή αγοράς ή πώλησης ενός εμπορεύματος

3. φρ. α) «προσφορά και ζήτηση» — η σχέση μεταξύ τής ποσότητας που οι παραγωγοί επιθυμούν να πωλήσουν στις διάφορες τιμές και τής ποσότητας τού προϊόντος που οι καταναλωτές επιθυμούν να αγοράσουν

β) «καμπύλη προσφοράς» — η γραφική απεικόνιση τής σχέσης μεταξύ τής τιμής ενός προϊόντος και τής ποσότητάς του, την οποία ο πωλητής επιθυμεί και μπορεί να προσφέρει σε αυτή την τιμή

γ) «προσφορά χρήματος» — σύνολο τών χρηματικών πόρων που βρίσκονται εκτός τής κεντρικής εκδοτικής τράπεζας και κυκλοφορούν στην οικονομία

αρχ.

1. το να φέρνει ή το να επιθέτει κάποιος κάτι κοντά σε κάτι άλλο

2. εφαρμογή, χρήση

3. καθετί που προστίθεται σε κάτι άλλο, προσθήκη, αύξηση («τῶν γὰρ ἡμαρτημένων ἄκη μὲν ἔστι, προσφορὰ δ' οὐκ ἔστ' ἔτι», Σοφ.)

4. ευεργεσία («ποίῳ γὰρ ἡ σὴ προσφορὰ δηλώσεται;», Σοφ.)

5. πρόσοδος, εισόδημα

6. η λήψη τροφής

7. τροφή («κουφοτέραν ποιοῡσι καὶ τὴν προσφοράν», Θεόφρ.)

8. γεύση («ἑψόμενον δὲ γίνεσθαι... ἡδὺ ἐν τῇ προσφορᾷ», Θεόφρ.)

9. ανθοδέσμη

10. εκκλ. α) αφιέρωμα, ανάθημα («θυσίαν καὶ προσφορὰν οὐκ ἠθέλησας», ΠΔ)

β) η τέλεση τού μυστηρίου τής Θείας Ευχαριστίας

γ) τα στοιχεία τής Θείας Μεταλήψεως

11. φρ. «οἱ ἄρτοι τῆς προσφορᾱς»

εκκλ. οι προσφερόμενοι άρτοι, οι άρτοι τής προθέσεως (ΠΔ).